آیا رژیم غذایی کم کربوهیدرات راه حلی واقعی برای کنترل دیابت نوع 2 است؟

 مشخصه ی دیابت نوع 2، مقاومت در برابر عملکرد انسولین و در نهایت کمبود انسولین است. انسولین هورمونی است که در پاسخ به افزایش قند خون از پانکراس ترشح می شود. میزان قندخون تحت تأثیر عوامل گوناگونی از جمله: استرس، فعالیت، نوع و مقدار کربوهیدراتی که فرد مصرف می کند، تغییر می کند. سوال این است که آیا رژیم غذایی کم کربوهیدرات بهترین راه برای کنترل قندخون می باشد؟

رژیم کم کربوهیدرات چیست؟

 اصطلاح low carbohydrate diet یا رژیم غذایی کم کربوهیدرات به دلیل بحث در جامعه ی علمی در مورد میزان کربوهیدرات مجاز در آن مشکل ساز شده است. یک رژیم غذایی کم کربوهیدرات حاوی 30 تا 150 گرم کربوهیدرات در روز است که عمدتاً از کربوهیدرات های کمپلکس نظیر کربوهیدرات طبیعی موجود در غلات کامل، میوه ها و سبزیجات تأمین می شود.

در رژیم غذایی حاوی 30 گرم کربوهیدرات در روز که یک رژیم بسیار کم کربوهیدرات است خوردن یک عدد میوه با سایز متوسط( حدود 20 گرم کربوهیدرات) و 3 عدد سیب زمینی کوچک( حدود 15 گرم کربوهیدارت) کافی است تا مقدار کربوهیدرات مجاز روزانه ی یک فرد تامین شود.

مشکل دیگر رژیمهای کم کربوهیدرات این است که یک نوع رژیم خاص برای همه ی افراد مناسب نمی باشد. برای مثال میزان کربوهیدرات توصیه شده برای زنی با وزن 50 کیلوگرم(80 گرم کربوهیدرات) نمی تواند برای مردی با وزن 90 کیلوگرم مناسب باشد. این مقدار کربوهیدرات ممکن است برای یک زن کافی باشد اما برای مردی با وزن 90 کیلوگرم مسلماً کافی نیست.

اهدف اصلی مدیریت دیابت نوع 2 عبارتند از:

·        دستیابی به کنترل گلایسمیک درمحدوده ی هدف

·         کنترل عوامل خطر دیگر نظیر کلسترول یا فشارخون برای پیشگیری یا کاهش خطر بیماریهای قلبی عروقی(CVD)

·        دستیابی به وزن ایده آل و حفظ آن

مزایای رژیم غذایی کم کربوهیدرات با توجه به مدیریت دیابت:

·        تحقیقات نشان داده است که رژیم کم کربوهیدرات سبب بهبود مقدار قندخون، کاهش وزن و کاهش خطر CVDدر کوتاه مدت می شود.

·         این رژیم همچنین منجر به اجتناب از مصرف کربوهیدرات های تصفیه شده مانند نان سفید، برنج سفید و بویژه شکر و نوشیدنیهای شیرین شده با شکر (SSB) می گردد که معمولاً سبب افزایش قندخون، افزایش خطر چاقی و CVDمی شوند.

 معایب رژیم کم کربوهیدرات

·        کمبود احتمالی فیبر و مواد مغذی نظیر ویتامین B1 یا تیامین، ویتامین Cو منیزیوم (بر اساس  تجزیه و تحلیل کامیپوتری از 4 رژیم کم کربوهیدرات مشهور:  Atkins, LEARN, Ornish و Zone).

·        آیا این رژیم غذایی به عنوان یک شیوه ی زندگی مقرون به صرفه و پایدار ادامه می یابد؟

·         افزایش خطر هیپوگلایسمی (افت قندخون) با این رژیم، در افرادی که تحت درمان با انسولین یا داروهای خوارکی کاهنده ی قندخون هستند.

·        این رژیم غذایی شامل غذاهایی (پروتئین ها) است که استفاده ی گسترده از آنها در مقیاس بزرگ منجر به افزایش انتشار گازهای گلخانه ای می شود.

·        مطالعات مختلف در مورد اثرات مصرف کربوهیدرات ها بر مدیریت دیابت نشان داده اند رژیم های غذایی با کربوهیدرات بالاتر نسبت به رژیم های کم کربوهیدرات در کاهش وزن، کنترل گلایسمیک، کاهش غلظت لیپیدها، فشار خون و تطابق بیمار با درمان بهتر عمل می کنند.

بنابراین بهترین رژیم غذایی برای افراد مبتلا به دیابت چیست؟

انجمن غدد، متابولیسم و دیابت آفریقای جنوبی یک رویکرد تغذیه ای فرد گرایانه را توصیه می کند. این انجمن معتقد است که یک متخصص تغذیه ی حرفه ای باید برای ایجاد الگوی غذایی پایدار بر اساس شیوه ی زندگی، فرهنگ، محدودیت بودجه و ترجیحات غذایی با بیمار مشورت کرده و الگوی مناسبی را طراحی نماید.

 مدیریت مصرف کربوهیدارت ها یک عامل کلیدی در مدیریت دیابت است، بنابراین توجه به نوع و  مقدار کربوهیدراتی که فرد در رژیم غذایی خود مصرف می کند، امر بسیار مهمی است.

 منبع:

http://www.health24.com/Medical/Diabetes/News/is-a-low-carb-diet-really-the-answer-for-type-2-diabetes-20171130-3